top of page

TIN APOYO PA MANEHO MULTILENGUAL DEN ENSEÑANSA CU UN ROL PROMINENTE PA PAPIAMENTO

Parlamentario Shailiny Tromp-Lee:


Dia 21 di februari 2023 nos ta celebra nos lenga materno y mi kier yama pabien ainda na un y tur cu ta celebra y ta duna atencion na e Dia Internacional di Idioma Materno!


Esaki sigur ta un bon dia pa nos duna nos dushi idioma Papiamento un atencion special. E lenguahe cu mayoria di nos cu ta biba na Aruba ta comunica, pensa, expresa, namora y soña den dje. Mi ta di acuerdo cu Fundacion Lanta Papiamento, cu ta keda na cada un di nos pa duna Papiamento su respet, aprecio, cuido y sosten cu e merece. Si nos tur para hunto, nos ta salvaguardia su existencia. Algo sumamente importante y necesario.

Tema di UNESCO pa e Dia Internacional di Idioma Materno 2023 ta: “Educacion Multilingual - un necesidad pa transforma educacion”. Segun UNESCO educacion multilingual basa riba idioma materno ta facilita acceso y inclusion na siñamento debido y cu sentido pa e alumnonan.


Mundialmente ta reconoce y stimula idioma materno como e miho base pa enseñansa exitoso. Algo cu sigur nos ta mira bek den e maneho integral di idioma, cu e Coordinatiegroep Taalbeleid cu Minister Endy Croes a institui, a presenta recientemente na Comision fiho di Enseñansa di Parlamento.

E proceso encamina pa yega na e maneho integral di idioma tabata uno amplio caminda a sinta cu tur stakeholder relevante, en total 52 persona/grupo/instancia of organisacion a keda consulta. Resultado general di e proceso encamina pa loke ta trata e maneho di idioma den enseñansa ta entre otro:

· tin apoyo pa maneho multi lengual den enseñansa cu rol pa Papiamento, Hulandes, Ingles y Spaño

· Ta conclui cu enseñansa actual no ta conecta cu e necesidadnan di: mercado laboral, enseñansa secundario/vervolgonderwijs y competencianan basico necesario pa cada cuidadano por ta autosuficiente aki na Aruba.


Basa riba e resultado di e proceso encamina e Coordinatiegroep a presenta algun consehonan final cu lo mester trece e mehoransa necesario den nos ensenansa cual mester brinda nos mucha y hobennan mihor perspectiva educacional y pa nan por ta exitoso den bida.


Pa maart 2023 Gobierno mester tuma un decision encuanto e maneho di idioma den enseñansa. Alabes mester stipula e financiamento di e decision cu lo keda tuma y sigui na stipulacion di e manera con ta bay implementa e decision tuma. Decisionnan cu mester keda tuma ta multiple pero sigur uno hopi importante ta ecuanto di nos lenga materno Papiamento, esta si ta cuminsa cu alfabetisacion na Papiamento den eerste klas y como idioma di instruccion den scol primario (y su desaroyo).


Poco poco nos mester yega na e culminacion di un discucion cu nos a bin ta hiba pa añas. Nos no por keda papia di e problema so, a bira ora pa tuma decision. Decision na bienestar di nos mucha y hobennan.

Comments


bottom of page